Kosturnica u Tvrđavi o kojoj se malo zna
Spomen kosturnica koja se nalazi u rovu Niške tvrđave predstavlja spomen obležje za više od 4.000 poginulih Srba u Topličkom ustanku iz cele jugositočne Srbije od strane Bugara.
Toplički ustanak Srbi su podigli u selu Mačkovac kod Kuršumlije 1917. godine protiv bugarskog okupatora za vreme Prvog svetskog rata. To je bio jedini ustanak u nekoj okupiranoj državi tokom Velikog rata. Ustanak je trajao od 26. februara do 25. marta 1917. godine a stradalo je oko 20 000 Srba (najviše civilnih žrtava, oko 16000, žena, staraca i dece).
Na mestu gde je podignut spomenik posle Velikog rata ubijane su žene, starci i deca streljani od strane bugarskih okupatora. Upravo na mestu streljanja srpskih civila nakon Velikog rata 1927. godina (deceniju posle Topličkog ustanka 1917. godine) podignuta je spomen kosturnica.
Zanimljivo je i to da je tokom Drugog svetskog rata ponovo izvršeno varvarstvo bugarskih vojnika koji su uništili spomen ploče, a kosturnicu polomili i kosti razbacali. Kosti su posle rata sakupljene u sanduk u organizaciji Niškog Narodnog muzeja u Nišu je 1951. godine i vraćene u kosturnicu, te godine je i obnovljeno spomen obeležje.
Stari natpis na ploči koja je postavljena na kosturnici je glasio: „Ovde leže neznane i nevine žrtve bugarskog varvarstva“.
Kosturnica je poznata malom broju ljudi. Nalazila se u veoma lošem stanju (išarana grafitima), što možete videti u video prilogu.
“U lošem stanju su i barutane (koje su otvorene i zapuštene) a mogu turistički da se lepo iskoriste. Potrebno je i više klupica za odmor, letnjikovca, turističkih video bimova ispred svake info table (a i info table su u lošem stanju)”, primećuje istoričar Đorđe Bojanić.
Bilo bi dobro da se urede sve kapije u tvrđavi: pored ,,Beogradske kapije” koja je konačno uređena i pristupačna, da se uredi i ,,Stambol kapija“ na kojoj se i ulazi u tvrđavu, postoje i ,,Vodene kapije“ , vidljivi su ostaci ,,Vidin kapije“ ,kao i ,,Jagodinske kapije, dobro bi bilo da i one zasijaju.
“Dobro bi bilo da tvrđavu krase bar par većih istorijskih sponenika i bisti (kralj Milan Obrenović, Vojvoda Kosta Vojinović, vođa Topličkog ustanka…), i to bi dodatno privuklo turiste i ekskurzije”, dodaje Bojanić.
Piše: Đorđe Bojanić
Dragi čitaoci, ako želite da budete u toku i saznate prvi najnovije vesti iz Niša, preuzmite aplikaciju Niške Vesti za Android ili iPhone.
