Koliko znamo o ljudima po kojima se zovu niški trgovi, ulice škole? Ko je bio Svetozar Tutnović, Ratko Vukićević, Tanasije Petrović, Pavle Stojković? Njihove porodične grobnice nalaze se na niškom Starom groblju.
Na Starom groblju se nalazi porodična grobnica Jančića. Početkom 20. veka ova prodica držala je pekaru u Dušanovoj ulici. restitucijom im je vraćna imovina koja im je oduzeta 1945. godine, a pekara je radila do 2006. godine. Generacije Nišlija nalazile su se kod „Jančine pekare“, kao lokalnog toponima. Danas se na ovom mestu nalazi banka.
Po Pavlu Stojkoviću, sindikalnom aktivisti i predsedniku komunističke Opštine Niš, jedan trg u Nišu dobio je ime. Njegov grob je nekada bio jedan od najlepših i najodržavanijih spomenika na Starom groblju.
Ratko Vukićević bio je španski borac i kapetan Španske republikanske armije. Rođen 1. januara 1915. godne u selu Pretežana kod Blaca,kao najstariji od šestoro dece Danila i Novke Vukićević. Osnovnu školu od četiri razreda i šest razreda gimnazije završio je u Prokuplju, zatim se sa porodicom nastanjuje u Nišu (ul. Šumatovačka br. 40), gde je u Državnoj realnoj gimnaziji završio 7. i 8. razred i maturirao 1933. godine. Kao srednjoškolac u Nišu pristupio je naprednom omladinskom pokretu, učestvovao je u radu literarnih kružoka gde se upoznao sa marksističkom literaturom i postao vatreni borac za radnička prava i socijalnu pravdu. Školske 1933/1934. godine postao je redovan student Pravnog fakulteta u Beogradu gde je 1935. godine upoznao Ivu Lolu Ribara i postao član SKOJ-a. Tokom studija često je boravio u Nišu, gde 1936. godine formirao organizaciju „Omladina“, koja je okupljala studente i mlade radnike, skojevce, simpatizere komunističkog pokreta i antifašiste. U avgustu 1937. godine Ratko je otišao u Španiju i stupio u borbene jedinice, na Aragonskom frontu. Bio je raspoređen u četu jugoslovenskih dobrovoljaca “Matija Gubec“ u okviru 129. Internacionalne brigade “Georgi Dimitrov“. U borbi za Belčite, 6. septembra 1937. godine je ranjen. Zbog hrabrog držanja u borbi unapređen je u čin poručnika Španske republikanske armije, a kasnije u čin kapetana. Poginuo je sledeće godine, a počiva Španiji.
Njegovo ime u Nišu nose:
Osnovna škola u blizini parka „Čair“, izgrađena 1958. godine.
Ulica u kojoj se škola nalazi takođe nosi njegovo ime od 1963. godine
Spomen bista Ratka Vukićevića, rad vajara Dušana Nikolića postavljena je u holu škole na drugom spratu 27.06.1959. godine.
Spomen ploča pravnicima borcima Narodne revolucije sa teritorije sreza Niš, postavljena je u hodniku Okružnog suda (sada Višeg suda) u Nišu 20.4.1959. godine sa imenima 14 boraca. Prvo ime na listi je je ime Ratka Vukićevića.
Porodična grobnica porodice Vukićević nalazi se na starom groblju pod Goricom.Tutunovićev podrum je gradska četvrt Niša, koja teritorijalno i administrativno pripada gradskoj opštini Palilula. Nalazi se na oko 1 km od centra grada, a naselje je poznato još i po nazivu „Kula“. Poreklo imena potiče od objekta koji je u ovom kraju Niša sagradio Svetozar Tutunović koji je imao i veliki podrum u kome se skladištilo vino.
Svetozar Tutunović bio je advokat i gradonačelnik u kratkom perodiou tokom 1889. godine. Nakon oslobođenja od Turaka Tutunović je posredovao u prodaji turskog zemljišta novopridošlim stanovnicima iz Srbije. Kako je posredovanje u prodaji išlo odlično, a on uzimao procenat od prodate imovine za sebe je stečenim imetkom otkupio jedan deo zemlje na Gorici. Tako je 1884. godine iznad današnjeg Starog groblja u delu grada poznatim kao Gorica kupio zemlju i vinograde, osnovao „Srpsko poljoprivredno društvo za negovanje vina“ i napravio svoj „Tutunović podrum“, a pod ovim imenom je taj kraj poznat i dan danas.
Atanasije Tasa Petrović (1824—1894), poznat kao Učitelj Tasa, bio je najpoznatiji prosvetni radnik u Nišu u 19. veku. Rođen je u Nišu 1824. godine u siromašnoj porodici Petrija i Petra Nikolića. Budući da roditelji nisu imali dovoljno para za život, sa sedam godina Atanasija su poslali na zanat. Međutim Tasinim roditeljima se pored velikog izbora unosnih zanata, učinilo da je ipak najunosniji poziv toga doba bio sveštenički posao, dok je učiteljski zanat, smatran tek vrlo perspektivnim. Tako se Atanasije Petrović opredelio da radni vek provede u školi, jer je još u ranoj mladosti pokazivao sklonosti ka naukama Učitelj Tasini učenici bile su znamenite nišlije Todor Milovanović, Dimitrije Mile Cvetković, Todor Stanković, Kole Rašić, Nastas Nastasijević i drugi.
Po Učitelj Tasi ime je dobila najstarija osnovna škola u Nišu 1954. godine, a njegovo ime nosi i jedna ulica i jedan trg u Nišu na kome se nalazi njegova bista sa knjigom u ruci.
Projekat “Aleja zaboravljenih velikana” sufinansiralo Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije.
Dragi čitaoci, ako želite da budete u toku i saznate prvi najnovije vesti iz Niša, preuzmite aplikaciju Niške Vesti za Android ili iPhone.
