PRVI PUT ODATA POČAST NIŠLIJI koji je na današnji dan istakao srpsku zastavu na Stambol kapiji posle petovekovnog ropstva pod Turcima
Po prvi put položeni venci i odata počast znamenitom Nišliji Todoru Stankoviću na Starom groblju u Nišu
Delegija Grada Niša položila je venac na Starom groblju na spomenik Todora P. Stankovića koji je istakao srpsku zastavu 11. janura 1878. godine na Stambol kapiji Niške trvđave. Pomen ispred spomen obeležja na Starom groblju znamenitom Nišliji, nacionalnom radniku, konzulu i prvom načelniku sreza niškog, danas je održan prvi put.
“Smatram da je obaveza svih nas iz lokalne vlasti, ali i potomaka Nišlija koji su sahranjeni na Starom groblju da zajedno brinemo o ovom prostoru. Uz podršku Grada, opštine Palilula, Crkve, u saradnji sa Zavodom za zaštitu spomenika kulture, drugim nadležnim ustanovama potrudićemo se da Staro groblje konačno dobije izgled memorijalnog parka”, rakao je predsednik opštine Bratislav Vučković, podsećajući na nedavne aktivnosti komunalnog uređenja Starog groblja.
Miroslav Veličković, koji je u knjizi sistematizovao dvogodišnja istraživanja Starog groblja i koji će za svoj istraživački rad ove godine dobiti i najviše priznanje Grada Niša, Nagradu 11. januar, rekao je da je današnjim činom polaganja venaca odata pošta svim borcima koji su pre 145 godina oslobađali Niš od Turaka.
“Mislim da je ovo jedan od prvih koraka da ovo bude Memorijalni park”, naglasio je Veličković.
On je rekao da se radi o Inicijativi četiri Udruženja grada Niša: Društva za negovanje slobodarskih tradicija, Kola srpskih sestara, Udruženja potomaka ratnika 1912.-1918. i Kluba istoričara 11. januar. Oni su između ostalog tražili i da se se obeleži spomen – pločom, mesto u Tvrđavi gde je Todor Stanković, po naredbi generala Milojka Lešjanina, a uz saglasnost kralja Milana, 11. januara 1879. istakao srpsku zastavu iznad Stambol kapije, čime je Niš ušao u sastav Кraljevine Srbije posle petvekovnog ropstva pod Turcima.
Ko je Todor Stanković?
Todor P. Stanković (Niš,1852. – Beograd,1925.), po testamenetarnoj želji ekshumiran je i sahranjen u Nišu na Starom groblju 1927.
Spomenik i danas postoji, očuvan i u dobrom je stanju.
Bio je nesumnjivo ličnost nacionalnog formata, učesnik svih oslobodilačkih ratova Srbije, doajen srpskog novinarstva, diplomata. Odan dinastiji Obrenovića i uvažavan od dinastije Кarađorđević.
Prvi načelnik grada Niša posle oslobođenja od Turaka, istoriograf i pisac, jedan od osnivača Narodne odbrane.
Prilikom oslobođenja Niša ot Turaka, posle petvekovnog ropstva, po naredbi generala Milojka Lešjanina, a uz saglasnost kralja Milana, istakao je srpsku zastavu na Tvrđavi, iznad Stambol kapije, čime je Niš ušao u sastav Кraljevine Srbije.
U svom autobiografskom spisu USPOMENE koji se nalazi u Arhivu SANU u Beogradu, objavljene 1996. kao posebna knjiga, o tom svom činu T. Stanković zapisao je sledeće:
Čim je predaja izvršena, Кomandant kora /M. Lešjanin/ naredio mi je da pobodem srpsku zastavu na gradskom bedemu, nad samim glavnim ulazom u tvrđavu, što sam uz pripomoć dva vojnika i učinio. Niš je naš /.
Кao zaslužnog Nišliju 1937, ondašnja gradska uprava je donela odluku da mu se postavi spomen bista, te je po tom nalogu , Slavko Miletić vajar, izradio njegovu bistu /model u gipsu/ koja se čuva u Muzeju, u zbirci Istorija umetnosti.
Pročitajte još…
Veličković: Staro niško groblje se mora sačuvati za buduća pokoljenja
Dragi čitaoci, ako želite da budete u toku i saznate prvi najnovije vesti iz Niša, preuzmite aplikaciju Niške Vesti za Android ili iPhone.
