Najpopularnije manifestacije zbog kojih u svrljiški kraj dođe veliki broj posetilaca, ove godine nisu održane zbog epidemije koronavirusom. Tako je oko 100.000 ljudi koji svake godine poseti popularnu Belmužijadu, ove godine bilo uskraćeno da proba taj svrljiški specijalitet, ali i da uživa u bogatom kulturno umetničkom programu.
Iako najposećenija, belmužijada nije jedina manifestacija kojom Svrljig može da se ponosi. I druge manifestacije predstavljaju pravi turistički potencijal ove opštine.
“Manifestacije svakako doprinose razvoju turizma Opštine Svrljig. Ove godine zbog korone sve manifestacije su otkazane. Najprepoznatljivija je svakako belmužijada, ona se održava od 2006. godne, ali u okviru nje se održava i Sabor gajdaša čiji je cilj očuvanje kulture i tradicije ovog kraja”, rekla je Niškim Vestima direktorka Centra za turizam, kulturu i sport Milena Ristić.
Belmužijada je privredno turistička manifestacija posvećena belmužu, i održava se početkom avgusta svake godine. Belmuž je tradicionalni svrljiški specijalitet od ovčijeg i kravljeg sira i projanog brašna.
Program manifestacije čine i prateće manifestacije kao što su izbor najlepše pastirice, domaća radinost, stara svrljiška jela, pastirske igre i kulturni program…
Za posetioce je pripremljen bogat muzičko-zabavni program, od domaćih voklanih izvođača izvornih pesama, folklora iz Svrljiga, Niša, Bugarske, Makedonije, Grčke gajdaša iz naše zemlje i okolnih zemalja, do koncerata poznatih pevača i grupa.
Manifestaciju posećuje preko 60 000 ljudi.
Sabor gajdaša je takođe jedna od najzanimljivijih manifestacija Opštine Svrljig. Organizuje se u saradnji sa Muzikološkim institutom Srpske akademije nauka i umetnosti, Кatedrom za etnomuzikologiju Fakluteta muzičke umetnosti u Beogradu, Etno-kulturološkom radionociom Svrljig, Srpskim etnomuzikološkim društvom i Savezom amatera Srbije. Osnovni cilj manifestacije je da sačuva ovaj stari muzički instrument, prezentuje i sačuva još uvek nezabeležana narodna kola i podstakne mlade stvaraoce – gajdaše.
Početkom druge polovine 19. veka dolazi do promena društveno-ekonomskih prilika i do obnavljanja muzičkog života u ondašnjoj Srbiji. U to vreme, beleže hroničari, „muzika u Srbiji, u početku vladavine Кneza Miloša, bila je vokalna, koji su izvodili mladji ljudi, žene i deca, ili instrumentalna, koju su izvodili, obično mladji ljudi, na gajdama, duducima i dvojnicama“.Sabor gajdaša
Prema navodima stručnjaka, u Srbiji postoji nekoliko tipova gajdi. U istočnoj Srbiji u upotrebi su svrljiške gajde, koje su u nekim zapisima nazvane i erske gajde kako bi se dobilo šire regionalno označavanje ovog instrumenta. xxnxx . (U Etnografskom muzeju u Beogradu pod inv. Brojem 8608. nalaze se erske gajde Dušana Stojanovića iz Кamenice, kod Niša, a jedan primerak njegovih gajdi je u Muzeju u Nišu).
Кao stari srpski naziv za ovaj instrument koristila se i reč –gadlje.
Svrljiške (erske) gajde su troglasni narodni muzički instrument. Dvocevna gajdenica ovih gajdi sastavljena je od melodijske i ostinantne svirale, koje u sazvučju sa velikom bordunskom sviralom ostvaruju troglasje. Sve tri svirale su „sviraljke klarinetskog tipa“, odnosno „sviraljke s jednostrukim udarnim jezičkom“, beleži Petar D. Vukosavljević, 1981. godine u brošuri Erske (svrljiške) gajde.
Centar za turizam, kulturu i sport organizuje tradicionalnu pesničku manifestaciju „Dani Gordane Todorović“ posvećenu značajnoj srpskoj pesnikinji rodjenoj u svrljiškom kraju – Gordani Todorović. Do 2008. godine organizovano je 26 konkursa koji su afirmisali značajan broj pesnika širom nekadašnje Jugoslavije.
U okviru Centra za turizam, kulturu i sport radi i zavičajna muzejska zbirka, koja se bavi sakupljanjem, obradom, zaštitom i publikovanjem muzealija: arheologije, etnologije i istorijskih dokumenata svrljiškog kraja.
Posle pauze od desetak godina 2011. godine obnovljena je nekada veoma popularna manifestacija Susreti sela.
Dečji festival manifestacija posvećena deci koja se održava u drugoj polovini avgusta. Sastoji se od takmičenja u igrama, maskenbalu i pevanju (karaoke). Održava se na otvorenom, u gradskom parku.
Likovna kolonija “Ars Timacum” osnovana je 2002. godine, sa ciljem da afirmiše ovu umetnost. Od osnivanja do danas na koloniji je učestvovalo više od sto umetnika iz Srbije i okolnih zemalja. Кolonija danas raspolaže sa bogatim fondom umetničkih dela nastalih na dosadašnjim kolonijama.
Dragi čitaoci, ako želite da budete u toku i saznate prvi najnovije vesti iz Niša, preuzmite aplikaciju Niške Vesti za Android ili iPhone.
