Kako je nekada izgledala teritorijalna podela i uprava na ovim prostorima…
Posebnim zakonskim propisom od 3. oktobra 1929. godine i na osnovu Zakona o Banskoj upravi od 7. novembra 1929. godine izvršena je nova teritorijalna podela Jugoslavije i formirane Banovine. Sedište Moravske banovine nalazilo se u Nišu.
Moravska banovina obuhvatala je ranije oblasti: Moravsku, Timočku, Kruševačku, deo Pozarevačke, Niške, Kosovske i Šumadijske oblasti. Ukupna površina je bila 26.218 kvadratnih kilometara, ili 10,6 odsto državne teritorije. U administrativnom pogledu postojala su dva okružna inspektorata, 40 srezova, jedan samoupravni grad i 768 opština. Prema popisu iz 1931. godine na teritoriji Moravske banovine bilo je 268.000 domaćinstava, 1.453,000 stanovnika ili 19,4 procenata od ukupnog broja stanovništva. Gustina naseljenosti iznosila je 55,4 na jedan kvadratni kilometar.
U okviru Banske uprave bilo je:
I Opšte odeljenje
II Upravno odeljenje
III Poljoprivredno odeljenje
IV Prosvetno odeljenje
V Tehničko odeljenje
VI Odeljenje za Socijalnu politiku i narodno zdravlje; Finansijsko odeljenje.
Banovinske komisije bile su sledeće: za ispit državnih činovnika, za ocenu državnih činovnika, Disciplinski sud, Komisija za šoferske ispite i registraciju motornih vozila, za opštinske delovođe i javnu bezbednost. Bansko veće sastojalo se od 55 odbornika sa teritorije Moravske banovine.
Glavni grad Moravske banovine bio je Niš, čija je površina tada bila 2.911 kvadratnih kilometara. Imao je pet kvartova – Vinički, Gorički, Ćele-kulski, Nišavski i Sveto-Nikolska, pet predgrađa Bubanj, Jevrejsko groblje, Tutunovićev podrum, Crveni krst i Ćele-kula, 138 ulica, 6.280 kuća, 7.644 domaćinstava, i 35.384 stanovnika (od toga 20.353 muških i 15.031 zenskih, prema podacima za 1931.godinu).
Na čelu Moravske banovine bio je ban kao predstavnik kraljevske vlade. U sastavu banovine bili su gradovi Aleksinac, Zaječar, Jagodina, Kraljevo, Kruševac, Niš, Paraćin, Perovac, Pirot, Prokuplje, Svilajnac, i Ćuprija. U trinaest gradova živelo je 126.000 stanovnika. Na teritoriji Moravske banovine, prema podacima iz 1932. godine bilo je 94 novčanih zavoda sa 4 filijale. Kapital je iznosio 175.000.000 dinara, a ulog 479.000.000 dinara.
Moravska banovina je ukinuta 1942. godine …
Izvori:
Enciklopedija Niša – 1955
Istorijski Arhiv Niš
Niški Vesnik
Wikipedia
Priredio:
Novaković Č. Milan
(za Zvezdicu)
Dragi čitaoci, ako želite da budete u toku i saznate prvi najnovije vesti iz Niša, preuzmite aplikaciju Niške Vesti za Android ili iPhone.
