Kazandžijsko sokače ulica u kojoj se nekada izrađivalo bakarno posuđe, kazani i tave, danas poznato po brojnim kafićima
Kazandžijsko sokače (Kopitareva ulica) je jedini očuvani deo niške čaršije čija je predistorija povezana sa razvojem naselja na levoj obali u turskom periodu. Još 1516. godine u Nišu je popisano pet kazandžija koji su izrađivali bakarno posuđe, kazane, tave, sudove za vodu. Nijedan od ovih objekata nije ostao u svom izvornom obliku, a stara kuća i zanatlijska radionica Zlatka Zlatkovića je zaštićena zakonom iako je i ona pretrpela velike promene.
“Nekadašnja Kazandžijska ulica je toliko menjana da je sada potuno neprepoznatljiva u odnosu na vreme njenog nastanka, nijedna od tih radionica i kuća nije sačuvana u svom izvornom obliku”, rekao je arhitekta Hadži Ivan Redi.
On je dodao da vreme nastanka same Kazandžijske ulice nije precizno određeno, ali da je prema kazivanju starih niških kazandžija 1820. godine osnovan prvi esnaf.
“Prema planu Niša iz 1878. godine na prostoru današnje Kopitareve ubeležena je “Sagar Cincar mahala”, turska reč “sagar” znači zanatlija tako da je u tom vremenu tu bila zanatlijska varoš”, kazao je Redi.
Prema njegovim rečima, neposredno pred Drugi svetski rat osam kazandžija je radilo u ovoj ulici, a pored njih bilo je i piljarske radnje, bačvarska i gvožđarska radnja.
“U to vreme bilo je ukupno 15 zanatskih radnji, od toga nijedna nije sačuvana, osim kuće koja je zaštićena zakonom. Stara kuća i kazandžijske radionice izgrađene su 1837. godine sredstvima zanatlije Zlatka Zlatkovića, kuća je najstariji sačuvani stari objekat u Nišu. Kuća sa kujundžijskim radionicama i stara kuća na sprat stavljene su pod zaštitom zakona marta 1983. Ona nije sačuvana u svom izvornom obliku i pretrpela je brojne promene”, kazao je Redi.
Istoričar Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Nišu, Đorđe Stošić, kazao je da je kod ove zgrade korišćen sistem bondruka. Zgrada je više puta iznajmljivana zanatlijama.
“ Tokom vremena zgrada je promenila izgled prema ulici, uklanjanjem ćepenaka i postavljanjem prozora. Predstavlja skromniji oblik narodnog graditeljstva, ali je istorijski značaj ove zgrade veliki”, kazao je Stošić.
On je dodao, da je ova zgrada sačinjavala niz sa više drugih zanatskih radnji.
Danas se u nekadašnjim zanatskim radnjama, uglavnom, nalaze kafići i restorani, a sama ulica je izgubila nekadašnji duh koji su joj daravale brojne zanatske radnje. Objekti su sačuvali samo deo spoljašnjeg izgleda, dok je većina unutrašnjosti potuno promenjena, ostalo je samo to što je narodu još uvek poznata kao Kazandžijsko sokače.
Tekst je deo projekta „Gde prošlost susreće budućnost“ koji je podržan od strane Sekretarijata za kulturu i informisanje Grada Niša u okviru raspodele sredstava za finansiranje proizvodnje medijskih sadržaja u 2019. godini.
Dragi čitaoci, ako želite da budete u toku i saznate prvi najnovije vesti iz Niša, preuzmite aplikaciju Niške Vesti za Android ili iPhone.
