Džamija Islam-age Hadrovića u Nišu, negde i Hadrović džamija, je džamija smeštena u ulici Generala Milojka Lešjanina u Nišu, Srbiji.
U današnje vreme, Medžlis islamske zajednice Niša koristi jedino ovu džamiju, koja je obnovljana, ali bez zaštitne kupole na minaretu, mada postoji namera grada da obnovi za korišćenje i Hasan-begovovu džamiju u Šumatovačkoj ulici.
Zbog svog istorijskog, arhitektonskog i verskog značaja džamija Islam-age Hadrovića u centralnom delu Niša, proglašene je, za „Kulturno dobro od velikog značaja“ i uvedena u centralni registar spomenika kulture u Republici Srbiji.
Nadležni zavod koji vodi lokalni registar i brigu o ovom arheološkom lokalitetu je Zavod za zaštitu spomenika kulture Niš.
Istorija
Pored brojnih društveno-političkih promena koje je u Niš donela Osmanska carevina, tekovne osmanske vladavine, najočiglednije su bile u transformacijama koje su se desile u arhitekturi. Proces orijentalizacije srednjovekovnog hrišćanskog grada Niša, naseljenog slovenskim stanovništvom, u skoro 500 godina, orijentalnom muslimanskom gradu tekao je nejednakim intenzitetom i sa različitim učinkom. Nosioci orijentalizacije na čitavom novoosvojenom prostoru uključujući i Srpske zemlje, bili su zadužbinari, koji su u prvom redu podizali verske građevine (džamije) i prateće objekte.
U ondašnjem Nišu, kao značajnom strateškom i upravnom centru, Carevine tokom osmanskog perioda podignute su brojne džamije. One su bile nosilac urbanog razvitka, što je zabeleženo u osmanskim popisnim knjigama, kao i u brojnim zapisima putopisaca koji su prolazili kroz grad na Nišavi. Tako je nastala i džamija Islam-age Hadrovića u Nišu, kao jedna od verske građevina, van gradskih zidina drevne Tvrđave.
Podigao ju je 1870. godine bogati Nišlija Islam-aga Hadrović Đakovalija na temeljima starije, oštećene osmanske džamije iz 1720. godine, neposredno pred oslobođenje Niša od Osmanlija. Građevina nema veću arhitektonsku vrednost. Pravougaone je osnove sa ravnom tavanicom od drveta, a ima i galeriju.
Od devetnaest džamija koliko je postojalo u Nišu tokom osmanske vladavine, jedino je Džamija Islam-age Hadrovića očuvana i osposobljena za versku upotrebu. Naime nakon oslobođenja Niša od osmanske vlasti osećala se potreba za modernizacijom društva, i oslobađanje potiskivanog narodnog duha stanovništva u Nišu.
“Tako se posle više vekova Niš velikom brzinom pretvarao u moderan evropski grad. Sve što je podsećalo na stari „turski“ Niš nestajalo je pred nezaustavljivim stopama progresa. Malobrojna zajednica niških muslimana bila je pasivna i nemo je posmatrala kako njihov svet nestaje, a sa njim i veći broj bogomolja (džamija), koje su izgubile svoju svrhu. ”
U tom naletu, oslobađanja potiskivanog narodnog duha građana Niša, dobrim delom je stradala i Džamija Islam-age Hadrovića u Nišu, sve dok nije stavljena pod zaštitu države 1954. godine, kada je obnovljena i osposobljena za versku službu.
Džamija je ponovo dva puta u 21. veku bila izložena oštećenju, ovoga puta oslobađenom prikrivenom nacionalizmu manje grupe pojedinaca, kada je kamenovana u noći između 27. i 28. avgusta 2003. godine tokom proslave navijača Partizana koji su slavili plasman FK Partizana u Ligu šampiona. Grupa od sto navijača bacila je nekoliko kamenica u pravcu džamije polomivši dva prozora na zgradi.
Zapaljena u noći 17. marta 2004. godine kao odgovor huligana na razrušenje crkava i manastira na Kosovu i Metohiji.
Do kraja avgusta 2013. godine džamija je potpuno obnovljena, i vraćena svojoj nameni.
Dragi čitaoci, ako želite da budete u toku i saznate prvi najnovije vesti iz Niša, preuzmite aplikaciju Niške Vesti za Android ili iPhone.
