Litija je javna služba (molitva) Bogu, čin osvećenja kuće, stana ili mesta rada, a osvećuje se često i ceo kraj, odnosno grad ili selo. Svečana povorka vernih sa sveštenstvom nosi litije kada je praznik hrama, grada ili sela, ili u dane Gospodnjih, Bogorodičinih ili svetiteljskih praznika, radi moljenja ili iskanja milosti Božje ili radi zahvalnosti Gospodu za učinjena dobra.
Suština litije je u tome što se sveštenstvo sa vernicima moli Bogu na ulicama i trgovinama za mir i blagostanje, rodnu godinu, za spas od raznih nepogoda i stradanja i uopšte za bolji život. To je manifestacija pobožnosti o velikim praznicima.
I Niš je, kao i svako drugo naseljeno mesto pre Drugog svetskog rata imao i organizovao gradske litije i to o Bogojavljanju, Vrbici i Silasku Svetog Duha na apostole – Pedesetnica – trojice.
Glavna i centralna niška gradska litija bila je za praznik Silazak Svetog Duha na apostole – Trojice (pedeset dana posle Vaskrsa). Ovaj Gospodnji praznik je ujedno i hramovna slava saborne (katedralne) crkve.
Prema sećanju starih Nišlija, najsnažnija karakteristika svih niških gradskih litija bila je njihova pobožnost, dostojanstvo i masovnost. većina građana, školske omladine, Sokolaca i pripadnika drugih organizacija, masovno je dolazila i priključivala se litijama.
Litije su zajednički organizovale Pravoslavna crkvena opština niška i Niška opština, uz učešće vojske i policije.
Niške gradske litije su bile zabranjene u toku ropstva pod Turcima i u vreme Prvog i Drugog svetskog rata, u Nišu su organizovane samo dve gradske litije. Jedna za Vrbicu 1945. godine i jedna 1989. godine, prilikom obeležavanja 600 godina od Kosovske bitke, kada su u centru grada dočekane mošti Svetog cara Lazara, i litijom koju je sa brojnim sveštenicima predvodio episkop niški gospodin Irinej, prenete u Sabornu crkvu na poklonjenje građana Niša.
[foldergallery folder=“images/galleries/litije-99″]
Litije u Nišu 1989. godine (mošti kneza Lazara)
www.Skyscrapper.com
Litije su pre svega verska (crkvena), ali istovremeno i istorijska (tradicionalna), slobodarska (bile su dozvoljene i obavljane samo u slobodi), kulturna, pa i turistička manifestacija. Od 1998. godine u Nišu su obnovljene samo litije za duhove i redovno se održavaju svake godine.
Priredio: Branislav Tikić
Izvor: Niški Vesnik
maj 2005. godine
Dragi čitaoci, ako želite da budete u toku i saznate prvi najnovije vesti iz Niša, preuzmite aplikaciju Niške Vesti za Android ili iPhone.
