Delo neprocenjive vrednosti, portret kralja Milana Obrenovića brižno čuva Narodni muzej u Nišu

Izuzetno vredan paradni portret kralja Milana Obrenovića iz 1902., rad akademskog slikara Đorđa Krstića godinama se čuva u depou niškog Narodnog muzeja. Slika je otkrivena u hramu Svete Petke u selu Ćurlina kod Doljevca, koja je podignuta u znak zahvalnosti kralju Milanu koji je 1877. godine krenuo u pohod za oslobođenje od Turaka.

Paradni Krstićev portret kralja Milana, impozantnih dimenzija 2 x 1,3 metra, ima veoma zanimljivu istoriju. Muzejski savetnik Narodnog muzeja Niš Mara Makarić objašnjava da je kralj predstavljen u stojećem stavu sa levom rukom oslonjenom na mač, dok u desnoj drži povelju cara Dušana, ispod koje na stolu leži karta Balkanskog poluostrva, oko vrata mu je krst, a na grudima Karađorđeva zvezda. Iznad portreta je postavljena figura Svetog Nikole, kako gleda u kralja raširenih ruku.

“Slika je prvobitno bila smeštena u okvir od mermera, delo vajara Petra Ubavkića, u seoskoj crkvi u Ćurlini nadomak Niša. Međutim, ona je oštećena za vreme Prvog svetskog rata. Slikarsko platno koje su Bugari bajonetima isekli i udarcima oštetili, slikar konzervator Ružica Vasić Republičkog Zavoda za zaštitu spomenika kulture je sanirala. Nakon toga ona je prvi put bila izložena u Beogradu i tada je napravljena kopija rama. Originalni ram i dalje se nalazi u crkvi Svete Petke”, kazala je Makarić.

Zanimljivo je takođe otkud paradni kraljev portret u jednom selu. Naime, dok je radio na ikonostasu Saborne crkve u Nišu, Krstić se zakačio s vlastima koje su mu zamerile da slika previše realistično. Prva završena ikona pod nazivom „Smrt kneza Lazara“ izazvala je pravi potres u srpskoj javnosti i raspravu koja je poznata pod imenom „Polemika o pravoslavnosti“. Da bi izbegao produbljivanje nesporazuma, Krstić se sklonio u obližnu crkvicu, dok su ga žandarmi uzaludno tražili po Beogradu. U znak zahvalnosti, a po želji seoskog popa i meštana, prihvatio je da naslika portret Milana Obrenovića koji je, inače, ovde dolazio u lov.

“U ovom kraju se nalazi poznato lovište, pa je i kralj Milan tu prisustvovao svečanostima povodom ulova. Na jednom takvom skupu se upravo rodila ideja da se napravi njegov portret. Gađani Vračara i Savinca  su finansirali izradu portreta. Nacrt i mermerni ram urađen je u Beču”, istakla je Makarić.

Slika koja se nalazi u depou Narodnog muzeja je original, a ram koji je bio izložen nedavno u Svetosavskom domu je kopija. Vredan portret je vlasništvo Eparhije Niške, ali se nalazi u muzeju.

“Ideje ima gde će biti slika, ali videćemo. Eparhija niška želi da napravi Muzej crkvene starine, poput onog kakav je nekada bilo u Nišu. Moje mišljenje je da ova slika treba da ostane u muzeju i da se čuva kako treba zato što je izuzetno vredna, ne samo za Niš, nego i za čitavu Srbiju. Sliku je radio znamenit i jedan od najpoznatijih slikara, poznat po tome da je prvi realno slikao crkvene momente. Slikao je verno, realistički i dosta je imao problema zbog toga”, kazala je Makarić Niškim Vestima.

Slika je bila izložena na jedan dan u Svetosavskom domu u Nišu.

Dragi čitaoci, ako želite da budete u toku i saznate prvi najnovije vesti iz Niša, preuzmite aplikaciju Niške Vesti za Android ili iPhone.