U Svinjarici nadomak Lebana, otkriveno je veliko arheološko nalazište koje dokazuje da su na ovom prostoru živeli ljudi još pre 8.000 godina.
Rezultati istraživanja iz ove godine ukazuju na kontinuirano naseljavanje terase Svinjaričke reke tokom srednjeg neolita, poznog eneolita, srednjeg i poznog bronzanog doba i starijeg gvozdenog doba.
Kulturni slojevi iz navedenih perioda praistorije mogu se okvirno datovati u 6. milenijum pre n. e. (neolit), drugu polovinu 4. milenijuma pre n. e. (eneolit), 2. milenijum pre n. e. (bronzano doba) i 1. milenijum pre n. e. (starije gvozdeno doba).
“Raznovrsni i mnogobrojni arheološki ostaci ukazuju na konstantno naseljavanje rečne terase od strane praistorijskih i protoistorijskih zajednica. Ovogodišnja istraživanja su nastavljena u okviru dve arheološke sonde, u kojima je ukupno istraženo180 m2”, navode iz Narodnog muzeja Leskovac, a prenosi portal JuGmedia.
Najstariji do sada otkriveni ostaci mogu se datovati u početak 6. milenijuma pre n. e., a radi se o artefaktima tipičnim za starčevačku kulturu. Istraživani horizont stanovanja sadrži ne samo veliki broj alatki, ulomaka keramike i fragmente figurina, već i moguće ostatke podnice. Otkriveni sloj ruševine koji se sastoji od malobrojnih ostataka intenzivno gorelih arhitektonskih elemenata ukazuje na način građenja u tehnici pletera i lepa, koji prekriva različite keramičke posude, alatke i druge nalaze.
Ovogodišnja sistematska arheološka istraživanja na lokalitetu Svinjarička čuka kod Lebana, obavljena su između 19. avgusta i 17. septembra od strane austrijskih i srpskih stručnjaka. Istraživanja se realizuju u okviru međunarodne saradnje između Arheološkog instituta u Beogradu, Instituta za orijentalnu i evropsku arheologiju Austrijske Akademije nauka i Narodnog muzeja u Leskovcu, koja je otpočela 2017. godine. Lokalitet je otkriven i odabran za dalja terenska istraživanja nakon sistematskih rekognosciranja regiona Pusta Reka tokom 2017. godine. Prva kampanja terenskih arheoloških istraživanja, realizovana 2018. godine, ujedno je donela i prve podatke o praistorijskom naseljavanju u neposrednoj blizini kasnoantičkog lokaliteta Caričin grad, u čijem se susedstvu lokalitet Svinjarička čuka i nalazi. Ovogodišnja kampanja usmerena je prema istraživanju dubljih kulturnih slojeva i novih površina na samoj rečnoj terasi na kojoj lokalitet leži.
“Buduće analize organskih ostataka sa zidova posuda pokazaće da li se originalni sadržaj tih posuda očuvao i nakon 7500 godina. U mlađim slojevima otkriveni su ostaci ugla kuće i ulomci keramike koji se preliminarno mogu datovati u 2. milenijum pre n. e. (srednje ili pozno bronzano doba). Rečna terasa na kojoj leži lokalitet naseljena je i tokom starijeg gvozdenog doba, odnosno 1. milenijuma pre n. e., na šta ukazuju ostaci jama, arhitekture i ulomci keramike. Najmlađi arheološki ostaci otkriveni na lokalitetu mogu se dovesti u vezu sa susednim lokalitetom Caričin grad, odnosno sa poznoantičkim i vizantijskim periodom”, objašnjavaju rukovodioci projekta: dr Aleksandar Bulatović (Arheološki institut u Beogradu) i prof. dr Barbara Horejš (Institut OREA, Austrijska Akademija nauka).
Rezultati istraživanja u 2019. godini ispunili su ambiciozna očekivanja i pružili solidnu osnovu za dalja istraživanja i podrobnije analize otkrivenih ostataka.
“Lokalitet Svinjarička čuka ne samo da pruža dokaze o naseljavanju ranih poljoprivrednih zajednica u oblasti Puste Reke pre oko 8.000-7.500 godina, već i o kontinuiranom naseljavanju tokom bakarnog, bronzanog i gvozdenog doba. Nastavak istraživanja planiran je za sledeću godinu, kada se očekuju novi, detaljniji podaci i dublji uvid u prošlost ovog regiona”, ističu.
PODACI O PROJEKTU
Iskopavanja se realizuju u okviru Istraživačke saradnje Pusta Reka, koja je pokrenuta 2017. godine između OREA instituta Austrijske akademije nauka (B. Horejš), Arheološkog instituta u Beogradu (A. Bulatović) i Narodnog muzeja u Leskovcu (V. Stevanović). Fokus projekta leži na prvobitnom naseljavanju leskovačke kotline u neolitskom periodu. Razvoj reljefa i utilizacija prirodnog okruženja tokom praistorije čine još jedan od aspekata istraživanja, kao i dijahronost naseljavanja lokaliteta, koja obuhvata periode od ranog neolita do gvozdenog doba.
Projekat je finansiran od strane Austrijskog istraživačkog fonda (FWF projekat br. P 32096-G25) i realizovan od strane austrijsko-srpskog tima eksperata i studenata iz više evropskih zemalja.
Sva prava za ilustracije zadržavaju OREA Institut, Austrijska Akademija nauka i Arheološki institut u Beogradu.
Izvor: JuGmedia
Dragi čitaoci, ako želite da budete u toku i saznate prvi najnovije vesti iz Niša, preuzmite aplikaciju Niške Vesti za Android ili iPhone.
