Pravu prirodnu retkost u Republici Srbiji predstavljaju tri niza evorsionih lonaca (Kotlovi, Plužinski i Mečidolski lonci) koje je na svom putu izdubila reka Belica, leva pritoka Svrljiškog Timoka, kaže diplomirani geograf Nenad Ranđelović.
Kotlovi – najduži niz od 16 evorsionih lonaca izdubljenih podno starog Svrljig grada, nalaze se u Niševačkoj klisurina 7 kilometara od današnjeg administrativnog centra opštine.
U vreme letnjih meseci njihova hladna, pijaća voda pravi je lek za dušu i telo.
“Nastali evorsijom (vrtložnim kretanjem vode i vučenog materijala), kotlovi su jedan od najvećih turističkih motiva za posetu Niševačke klisure. Zahvaljujući svojoj nepristupačnosti kanjon Belice je zadržao iskonsku čistoću i lepotu”, kaže Ranđelović.
Tu je napravljena mala brana, pa se meštani, ali i brojni gosti iz Svrljiga i okoline, i danas tu kupaju. To mesto su stariji nazivali i „Antin vir“, dok se ceo potez od ušća vode iz vrela i Belice u Timok danas zove Banjica.
Od Rimljana koji su, da bi branili ovu antičku banju i obližnje selo Varoš, na ostacima ranijeg tračkog, podigli utvrđenje-grad na nepristupačnim liticima, Banjica svoj najznačajniji period doživljava za vreme vladavine Turaka.
U knjizi „Svrljiška oblast u praistoriji, antici i srednjem veku“, autori navode da je poznato banjsko lečilište posvedočeno pomenom „Isfrlik Benasi“ (Svrljiška Banja) 1565. godine. Tada se banjsko sedište razvilo sa južne strane utvrđenja, gde je, navode autori, ujedno bio i prelaz preko Timoka. Vremenom dolazi do demineralizacije vode, pa se banjske aktivnosti premeštaju na prostoru Sokobanje, početkom XVIII veka.
Кanjon reke Belice koju čine 3 manje pritoke predstavlja pravu oazu među divljim stenama na kojima leži drevni Svrljig-grad. Кroz visoke stene ova reka useca mali, ali impresivan kanjon dug svega oko 50 metara, koji čine specifični kotlovi, odnosno oblici koji su nastali zadržavanjem i vrtložnim kretanjem vode.
Кroz ovaj kanjon najbolje je proći u vreme višeg vodostaja, s proleća i jeseni, kada je u tom trenutku sam kanjon poseduje kristalno čistu vodu u kojoj se posetioci željni avanture kupaju i koriste je za piće.
Ovaj specifični kanjon sa rekom Belicom čini niz od 16 evorsionih lonaca, od kojih je jedan dubok čak 4 metra, a širok oko 10 metara.
Кanjon je svoju čistoću i lepotu zadržao pre svega zahvaljujući svojoj nepristupačnosti. Izuzetno je atrakativan za avanturiste.
Ovaj tekst je deo projekta „Upoznajte Svrljig“, koji je sufinansiran od Opštine Svrljig na javnom konkursu za sufinansiranje projekata za ostvarivanje javnog interesa u oblasti javnog informisanja. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektom nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
Dragi čitaoci, ako želite da budete u toku i saznate prvi najnovije vesti iz Niša, preuzmite aplikaciju Niške Vesti za Android ili iPhone.
