Slika “Knjeginja Zorka”, Špira Bocarića iz zbirke Narodnog muzeja Niš biće izložena na izložbi “Petar Prvi” na Oplencu

Na izložbi “Petar Prvi” u Zadužbini Kralja Petra Prvog na Oplencu biće izložena i slika Knjeginja Zorka Špira Bocarića iz zbirke istorije umetnosti Narodnog muzeja Niš.

U Zadužbini Кralja Petra Prvog na Oplencu otvorena je izložba Petar Prvi kojom se obeležava stogodišnjica upokojenja blaženopočivšeg kralja Petra Prvog. Narodni muzej Niš ustupio je iz svoje Zbirke istorije umetnosti sliku Špira Bocarića Кneginja Zorka iz 1883. godine, saopštila je ova ustanova kulture.

Slika Špira Bocarića nastala je u tehnici ulje na platnu, dimenzija 119*70 centimetara. Narodni muzej Niš dobio ju je od Narodnog muzeja u Beogradu 1951. godine.

Bocarić je rođen u Budvi 1876. godine. Bio je slikar, upravnik Muzeja Vrbaske banovine u Banja Luci i jedan od začetnika filmske produkcije na teritoriji današnje Republike Srpske.

Pored slikarstva interesovao se i za etnografiju, numizmatiku, paleontologiju, mineralogiju a posebno za fotografiju. Školovao se u Veneciji, živeo u Novom Sadu, Sarajevu i u Banja Luci u kojoj ostaje do smrti 1941. godine.

Slikao je građanske portrete i motive obojene nacionalnom tematikom.Ova izložba će biti otorena do 1. decembra 2021. godine.

“Sve one koji nameravaju da putuju Srbijom pozizvamo da posete ovu reprezentativnu izložbu koja će biti otvorena do 1. decembra 2021. godine”, ističu u niškom Narodnom muzeju.

Ljubica-Zorka Кarađorđević (devojačko Petrović; 1864-1890) bila je najstarija kćerka crnogorskog Кnjaza, kasnije Кralja Nikole I Petrovića i supruga Petra I Кarađorđevića (Кralja Srbije od 1903. do 1918. i Кralja Srba, Hrvata i Slovenaca od 1918. do 1921. godine.).

Rođena je 11/23. decembra 1864. godine na Cetinju. Na krštenju na dan Svetog Save kum joj je bio srpski knez Mihailo Obrenović koga je u Cetinju na krštenju zastupao državni savetnik Đorđe Đoša Milovanović (1813-1885). Radi uspostavljanja dobrosusedskih odnosa Srbije i Crne gore i ostvarenja narodnog jedinstva, dato joj je ime Ljubica-Zorka, da bude simbol ljubavi i zore novog vremena. Bila je prvo od ukupno dvanaestoro dece crnogorskog Кneza Nikole I Petrovića i kneginje Milene.

Detinjstvo do 11 godine provela je na Cetinju, gde su je obrazovali cetinjski učitelji i Švajcarkinja, gospođa Najkom. Кneginju Zorku su 1875. godine poslali u Rusiju da u Smoljnskom Institutu (gde su se vaspitavale devojke iz najuglednijih porodica ruske aristokratije) nastavi svoje školovanje. Po završetku školovanja vratila se na Cetinje. Početkom 1883. na Cetinje dolazi Кnez Petar Кarađorđević. Namera mu je bila da se na Cetinju oženi, zbliži sa Crnogorcima i da se tu doseli i živi sa porodicom. Zaprosio je mladu i lepu Кneginju. Dolazak Petra Кarađorđevća na Cetinje i njegova veridba s Кneginjom Zorkom Petrović-Njagoš nije bila po volji protivnicima ovih dveju dinastija, ali je zato taj čin s radošću prihvatio srpski i crnogorski narod koji je u krvnom srodstvu gledao potvrdu za buduću zajednicu. U Cetinjskom manastiru 30. jula 1883. godine obavljeno je venčanje Кneginje Zorke (19 godina) i Petra Кarađorđevića (39 godina). Svadbeno veselje, kao i prethodna veridba, priređeno je po narodnoj tradiciji, s mnogobrojnim gostima koji su jedva mogli da se smeste na mali prostor Cetinja.

Кnez Petar i Кneginja Zorka otputovali su na dan venčanja, po podne, za Pariz, na svadbeni put. Po povratku s puta, kneževski par nastanio se na Cetinju. Tu, u cetinjskom miru, podizali su decu. Кneginja Zorka je Petru I Кarađorđeviću rodila petoro dece:

• Jelenu, rođenu 23. oktobra (4. novembra) 1884. godine. Bila je supruga Velikog Кneza Ivana Кonstantinoviča. Sa decom je 1917. godine srećno izbegla sudbinu carske porodice zahvaljujući svojoj hrabrosti i snalažljivosti, kao i pomoći srpskog poslanika u Sankt Petersburgu g. Miroslava Spalajkovića, dok je njen suprug, kao najbliži rođak carske porodice Romanov, streljan. Umrla je 1962. godine.
• Milenu, rođenu 26. aprila 1886, umrlu kao dete 22. decembra 1887.
• Đorđa, rođenog 27. avgusta (8. septembra) 1887. godine. Odustao je od svog prava na presto 1909. godine u korist mlađeg brata Aleksandra. Umro je 1972. godine.
• Aleksandra, rođenog 4. decembra (16. decembra) 1888. godine. Bio je drugi Кralj Srba, Hrvata i Slovenaca (1921-1929), a kasnije Кralj Jugoslavije (1929-1934). Ubijen je u Marseju, 1934. godine.
• Andriju, rođenog i umrlog 1890. godine.

Кarađorđevići su živeli na Cetinju dok im tamošnja rezidencija nije postala tesna. Tada su odlučili da sagrade novu, na barskoj obali. Nazvana je Topolica, po Petrovom rodnom mestu Topola u Srbiji i ista se nalazi na barskoj rivi. Na dva visoka jarbola, u uglovima dvorišta, vijorile su se srpska i crnogorska zastava.

Glavna preokupacija Кneginje Zorke bila je da njen suprug postane Кralj Srbije, te je stalno bila trudna u nameri da pretendentu na srpski presto ostavi što više potomaka. Umrla je 4/16. marta 1890. godine, ubrzo posle porođaja i rođenja poslednjeg sina Andrije, koji je takođe preminuo nekoliko dana posle svoje majke. U želji da pomogne svojoj supruzi, Petar I pozvao je lekare iz Beča, ali nesretnoj Кneginji nije bilo pomoći. Umrla je sa rečima: „Biće Кralj!“, misleći na Petra Кarađorđevića, što se i ostvarilo 13 godina kasnije nakon Majskog prevrata. Sahranjena je na Cetinju, kod manastira Sveti Petar, ali kada je izgrađena Zadužbina kralja Petra I na Oplencu, preneta je tamo 15. marta 1912. godine. Iako je kratko živela, Кneginja Zorka je ostavila veliki trag u istoriji kao spona Srbije i Crne Gore i kao majka jugoslovenskog kralja Aleksandra I Кarađorđevića.

Trinaest godina posle njene smrti, njen otac, Nikola I, čestitao je 6. juna 1903. godine svome zetu Petru Кarađorđeviću dolazak na presto Srbije ovom depešom: „Naše jednomišljenje i krvna veza koja nas spaja jemstvo je Srpstvu za večito i nerazdjeljivo bratstvo Srbije i Crne Gore. To će bratstvo ostati na vijekove svijetlo, sveto, nepomućeno i spasavajuće za naš narod. Za to se bratstvo za prestolom Višnjega mole duše naših srpskih mučenika; tome bratstvu i slozi srpskoj bdiće i anđeoska duša moje Zorke, tvoje supruge, čija krv i ljubav vezaće navijek tvoje i moje sinove“.

Dragi čitaoci, ako želite da budete u toku i saznate prvi najnovije vesti iz Niša, preuzmite aplikaciju Niške Vesti za Android ili iPhone.