Na današnji dan, 11. januara 1878. godine Niš je oslobođen od Turaka i posle skoro pet vekova robovanja, pripojen matici Srbiji.
Povodom ovog važnog istorijskog događaja za Grad Niš održana je i svečana sednica Skupštine Grada na kojoj su dodeljena najviša gradska priznanja nagrade 11.januar.
Gradonačelnik Niša Darko Bulatović i predsednik Skupštine Grada mr Rade Rajković uručili su nagrade ovogodišnjim laureatima.
Među nagrađenima su poznati niški onkolog prof.dr Slađana Filipović, književnik Zoran Pešić Sigma,gimnazija „Bora Stanković“ i medicinska škola „Dr Milenko Hadžić“.
Prethodno su najviši gradski zvaničnici na spomenik oslobodiocima u centru grada položili vence.Vence su položili i predstavnici okruga,vojske ,policije i udruženja koja neguju tradiciju oslobodilačkih ratova Srbije.
Gradonačelnik Niša Darko Bulatović u besedi povodom 140.godina od oslobođenja je rekao da je oslobodilac našeg grada , knjaz Milan Obrenović ispred tvrđave sa ponosom uzviknuo „Ova zastava za nas je znak, da svaki građanin, ma koje vere bio, može računati na blagonaklonu zaštitu kneza. Ja vas pozdravljam kao zastupnik pravde, kao branilac slobode jednake za sve građane, za sve veroispovesti”. Gradonačelnik je takođe naglasio da je jedina prava sloboda ,ona koja je oslobođena mržnje i predrasuda prema drugima.
Borbe za oslobođenje Niša otpočele su sredinom decembra 1977. godine, kada su Ibarska, Moravska i Dunavska divizija prešle srpsko-tursku granicu i zauzele položaje severo-zapadno od grada, približivši mu se na pet do osam kilometara. Ibarska divizija je prodrla i južnije i presekla vezu između Niša i Leskovca. Potom je srpska vojska osvojoila Pirot i Belu Palanku, onemogućivši vezu turskog garnizona u Nišu sa trupama u Sofiji i izbila na planinu Seličevicu zatvorivši obruč oko Niša i sa južne strane. Ukupne srpske snage imale su 15.000 vojnika i 102 topa, a turske 5.000 vojnika i 267 topova.
Glavni napad na Niš, pod komandom pukovnika Jovana Belimarkovića, izvršio je Šumadijski korpus sa obronaka planine Seličevice, koja je smatrana “kapijom za ulazak u Niš”, jer je južni deo grada od strane Turaka najslabije utvrđen.
Već u prvim napadima, osvojeni su Markovo kale, Ćurlinski visovi, i Velika kamara, a uz snažno dejstvo artiljerije i sadejstvo drugih jedinica, ugrožena su i poslednja utvrđenja na Gorici.
Istovremeno srpske snage, pod komandom pukovnika Milojka Lešjanina, napadale su i sa severo-zapada.
Kada su na grad počele da padaju prve granate, turske starešine grada, posle izvesnog taktiziranja i oklevanja u iščekivanju pomoći, konačno su potpisale Konvenciju o predaji Niša.
U oslobođenom Nišu, primopredaje grada, srpsku zastavu na Stambol kapiji niške trvđave postavio je Nišlija Todor P. Stanković, član tajnog komiteta za oslobođenje. U borbi za Niš poginulo je 120 srpskih vojnika, a 791 je ranjeno.
Knez Milan Obrenović, vrhovni komandant srpske vojske, svečano je ušao u Niš, samo nekoliko dana po oslobođenju. Borbe za oslobođenje i drugih krajeva jugoistočne Srbije ubrzo su uspešno okončane, a Knez Milan i srpska vlada nastavili su diplomatsku aktivnost da se novooslobođeni krajevi pripoje Srbiji, što je i učinjeno na Berlinskom kongresu.
Knez Milan će potom kupiti kuću u Nišu, a na njegov zahtev, Niš će biti mesto čestih zasedanja Narodne skupštine (naročito u periodu 1883-1886) i srpske vlade, i tako postati druga prestonica Srbije.
Dragi čitaoci, ako želite da budete u toku i saznate prvi najnovije vesti iz Niša, preuzmite aplikaciju Niške Vesti za Android ili iPhone.
